Huỳnh Thanh Điền
Trong môi trường kinh doanh ngày nay đối thủ và đối tác không còn cố định mà trở nên linh hoạt hơn. Các doanh nghiệp có thể vừa cạnh tranh vừa hợp tác tùy vào hoàn cảnh và lợi ích chiến lược.
Các doanh nghiệp luôn phải đối mặt với sự cạnh tranh về thị phần, nhân lực và đổi mới để giành khách hàng, tối ưu hóa chi phí và mở rộng quy mô. Trong khi Apple và Samsung cạnh tranh khốc liệt trên thị trường smartphone, Tesla và các hãng xe truyền thống liên tục đổi mới công nghệ ô tô điện để giữ vững vị thế. Đồng thời, các công ty trong cùng ngành còn cạnh tranh để thu hút và giữ chân nhân sự giỏi, đặc biệt trong các lĩnh vực công nghệ và sáng tạo.
Tuy nhiên, trong một thế giới kinh doanh đa cực, doanh nghiệp không thể chỉ đơn thuần là đối thủ. Họ thường tìm kiếm cơ hội hợp tác để tận dụng thế mạnh của nhau. Các liên minh chiến lược giúp họ mở rộng thị trường và tăng cường năng lực cạnh tranh. Starbucks hợp tác với Nestlé để phân phối cà phê đóng gói trên toàn cầu, còn Samsung vừa là đối thủ của Apple trong lĩnh vực điện thoại vừa là nhà cung cấp màn hình OLED cho iPhone. Ngoài ra, nhiều công ty đối thủ vẫn hợp tác để phát triển tiêu chuẩn công nghệ chung, như Google, Apple và Microsoft cùng tham gia các dự án bảo mật dữ liệu.
Mối quan hệ "vừa là đối thủ, vừa là đối tác" (co-opetition) ngày càng phổ biến. Microsoft đầu tư vào OpenAI để khai thác sức mạnh AI, nhưng đồng thời cũng phát triển các sản phẩm AI riêng để cạnh tranh. Amazon và Shopify vừa cạnh tranh trong thương mại điện tử, vừa hợp tác trong lĩnh vực thanh toán và logistics. Thậm chí, Coca-Cola và Pepsi, dù là đối thủ truyền kiếp, vẫn có những điểm hợp tác gián tiếp trong chuỗi cung ứng và vận động hành lang ngành đồ uống.
Trong thế giới kinh doanh hiện đại, ranh giới giữa đối thủ và đối tác ngày càng mờ nhạt. Doanh nghiệp cần có chiến lược linh hoạt: cạnh tranh thông minh để bảo vệ thị phần, hợp tác có chọn lọc để tận dụng lợi thế của nhau và sẵn sàng thích nghi khi quan hệ đối thủ - đối tác thay đổi. Chỉ có như vậy, họ mới có thể tồn tại và phát triển bền vững.
