Huỳnh Thanh Điền
Những xu hướng mới như AI (trí tuệ nhân tạo), Blockchain và ESG (Môi trường, Xã hội, Quản trị) đang trở thành động lực đổi mới mạnh mẽ. Tuy nhiên, chúng cũng mang theo không ít hệ lụy tiêu cực khó giải quyết nếu thiếu cẩn trọng
AI – Lợi ích lớn, dễ mất tính chủ động sáng tạo
AI đã và đang giúp tự động hóa quy trình, tăng năng suất, cải thiện phân tích dữ liệu. Tuy nhiên, chúng là tiềm ẩn nguy cơ thiên vị khi phụ thuộc chủ yếu vào dữ liệu đầu vào. Khi bị tin tặc thao túng, dẫn đến các cuộc tấn công tự động hoặc lừa đảo trực tuyến. Khi phụ thuộc quá mức vào AI có thể khiến mất khả năng kiểm soát quyết định, mất tính tự chủ, sáng tạo đối với các thế hệ học sinh.
Blockchain – Công nghệ minh bạch, nhưng là công cụ để đầu cơ, giả mạo lừa đảo.
Blockchain giúp vận hành trong các lĩnh vực như chuỗi cung ứng, y tế. Tuy nhiên, blockchain được dùng vào tạo các loại tài sản ảo, việc 'đào' tiêu tốn lượng năng lượng gây tác động tiêu cực môi trường, là công cụ để lừa đảo, thu hút đầu cơ gây khó trong việc hướng dòng vốn vào sxkd, khơi dậy lòng tham kiếm tiền nhanh mà không tập trung tạo giá trị xã hội.
ESG – Xu hướng bền vững nhưng dễ bị lợi dụng tạo ra sự bất bình đẳng trong cạnh tranh
Xu hướng ESG đang thúc đẩy phát triển bền vững, có trách nhiệm hơn với xã hội và môi trường. Tuy nhiên, ESG cũng đang bị nhiều công ty lợi dụng chỉ để đánh bóng hình ảnh mà không có hành động thực chất, một hiện tượng gọi là "greenwashing" (tẩy xanh).
Việc áp dụng ESG đòi hỏi đầu tư lớn vào công nghệ, vật liệu thân thiện môi trường và hệ thống quản trị minh bạch. Các doanh nghiệp vừa và nhỏ khó lòng làm được nên khó gia nhập ngành. Chưa có tiêu chuẩn chung toàn cầu để đo lường ESG, dẫn đến thiếu nhất quán trong cách đánh giá khiến khó xác định đâu là doanh nghiệp thực sự bền vững.
Hơn nữa, các nước phương Tây đang gặp thách thức cạnh tranh với các nước Châu Á về sản xuất. Rào cản kỹ thuật ESG là công cụ hữu hiệu của họ.
AI, Blockchain và ESG đều mang đến những tiềm năng lớn nhưng không phải là giải pháp vạn năng. Cần có chiến lược, chọn lọc và cân nhắc kỹ rủi ro để đảm bảo tính bền vững thực sự, thay vì chỉ chạy theo phong trào, vô tình bị thao túng bởi cái gọi là 'xu hướng mới'.
