Sự kiện cựu Tổng thống Donald Trump rời hội nghị thượng đỉnh G7 sớm hơn dự kiến không chỉ là một “tai nạn ngoại giao” mang tính cá nhân, mà còn là biểu hiện sống động cho những biến động sâu sắc trong cấu trúc quyền lực toàn cầu. Trong bối cảnh thế giới đối mặt với đa tầng khủng hoảng, từ xung đột quân sự ở Trung Đông, chiến tranh kéo dài tại Ukraine đến sự phân cực trong kinh tế toàn cầu, hành động rút lui của người từng lãnh đạo nền kinh tế lớn nhất thế giới mang tính biểu tượng mạnh mẽ: nước Mỹ đang chuyển từ trung tâm điều phối toàn cầu sang một thực thể hành động dựa trên ưu tiên cục bộ và chiến thuật ngắn hạn.
Về mặt hình thức, Nhà Trắng biện minh cho quyết định này bằng lý do “cần thiết phải xử lý tình hình căng thẳng ở Trung Đông”, nhưng về bản chất, đây là lần thứ hai trong lịch sử hiện đại một lãnh đạo Mỹ phá vỡ nghi thức hội nghị cấp cao giữa các đồng minh phương Tây. Điều này không chỉ gây bối rối cho chương trình nghị sự chung, mà còn giáng đòn mạnh vào hình ảnh về một Mỹ “có trách nhiệm” với an ninh và ổn định toàn cầu, điều từng là nền tảng cho trật tự quốc tế hậu Chiến tranh Lạnh.
Quan trọng hơn, việc ông Trump công khai chỉ trích Tổng thống Pháp Macron, người nêu quan ngại về việc Mỹ không tham gia đầy đủ các vòng thảo luận cho thấy sự cá nhân hóa sâu sắc trong hành xử ngoại giao. Thay vì phản biện trên nền tảng chính sách, ông Trump chọn đối đầu cá nhân, biến không gian đa phương thành nơi thể hiện bản ngã và sự tùy hứng. Điều này làm nổi bật một vấn đề nghiêm trọng hơn: nếu chính sách đối ngoại bị chi phối bởi cảm xúc và tính toán cá nhân, thì vai trò lãnh đạo của Mỹ không còn đáng tin cậy với các đối tác chiến lược.
Trong góc nhìn chiến lược, hành vi rút lui giữa chừng không chỉ là một “sự vắng mặt vật lý”, mà là một khoảng trống quyền lực thực sự. G7 vốn được thiết kế như một cấu trúc điều phối các giá trị và lợi ích chung của các nền dân chủ hàng đầu, nơi các quyết sách lớn được xây dựng dựa trên sự tin cậy lẫn nhau và sự sẵn sàng thỏa hiệp. Việc một nhân vật chủ chốt như ông Trump bất ngờ rút lui, mà không để lại lộ trình rõ ràng hay đại diện thay thế làm suy yếu tính chính danh và hiệu quả của tiến trình này. Đồng thời, nó mở ra không gian để các thế lực phi phương Tây (như Trung Quốc, Nga) gia tăng ảnh hưởng khi phương Tây mất phương hướng trong chính nội bộ của mình.
Nếu nhìn xa hơn, đây không chỉ là câu chuyện của một cá nhân hay một hội nghị, mà là dấu hiệu báo trước cho sự thoái trào của một mô hình lãnh đạo toàn cầu dựa trên chuẩn mực, thể chế và cam kết lâu dài. Mỹ vốn được kỳ vọng là người kiến tạo và bảo vệ trật tự toàn cầu, đang trong quá trình tự tái định vị mình như một quốc gia bình thường, với ưu tiên mang đậm tính quốc nội, bất kể hệ quả toàn cầu ra sao.
Và vì vậy, việc ông Trump rời G7 năm 2025 sớm không chỉ khiến bàn cờ ngoại giao chao đảo, mà còn gióng lên hồi chuông cảnh báo về một tương lai bất định: thế giới hậu Mỹ không nhất thiết là thế giới thiếu Mỹ, nhưng chắc chắn sẽ là một thế giới thiếu vắng sự lãnh đạo có trách nhiệm.
