(Trích trả lời phỏng vấn TS Huỳnh Thanh Điền - trên báo Tuổi trẻ ngày 30/10/2017)

Mối nguy cho người làm ăn chân chính

Ông nói cho sinh viên: "ở đâu có môi trường dung túng cho chụp giật, đầu cơ, trọng tiền hơn giá trị làm ra cho xã hội, thì ở đó không có đất cho làm ăn chân chính"? 

Trong suốt bốn năm qua, khi đi nhiều tỉnh thành đào tạo cho doanh nghiệp, người khởi nghiệp, tôi đã trực tiếp nghe và chứng kiến nhiều câu chuyện đau lòng về việc doanh nghiệp làm ăn đàng hoàng thì lại bị phải phá sản bởi không cạnh tranh được với các doanh nghiệp làm ăn chụp giật, lừa dối. Rất nhiều hình thái lừa dối khách hàng đã và đang xảy ra ở  môi trường kinh doanh nước ta đến mức báo động, mà các vụ việc liên quan đến thực phẩm hữu cơ giả, thuốc giả, thực phẩm bẩn, nuôi heo dùng thuốc tăng trọng, giết heo dùng thuốc an thần, bẫy nhau bằng tiền ảo…là những ví dụ sống động.

Tôi tin chắc những ai nghiên cứu về chính sách kinh tế đều biết được tầm quan trọng của pháp luật và tinh thần thượng tôn pháp luật. Pháp luật được ban hành mà không thắt chặt kỷ cương thực thi  còn nguy hiểm hơn rất nhiều so với việc chưa ban hành pháp luật. Hiện nay, pháp luật điều chỉnh các hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp rất đầy đủ, đầy đủ đến mức trở nên phức tạp khi doanh nghiệp tuân thủ nó.

Nhưng ai kinh doanh tuân thủ đúng quy định thì lại khổ trăm bề, nên mọi người đua nhau mà luồng lách. Điều đáng nói người kinh doanh đua nhau luồng lách để làm ăn chụp giật bởi sự không nghiêm minh trong thực thi của đội ngũ cán bộ quản lý nhà nước. Đây chính là hành vi dung túng cho cách làm ăn chụp giật.

Quay trở lại câu chuyện của doanh nhân Hoàn Khải. Điều đáng nói là hành vi này bị lộ không xuất phát từ công tác quản lý nhà nước mà là do người tiêu dùng phát hiện. Những vụ việc như tôi đã nói ở trên không những giảm mà còn ngày càng tinh vi hơn, thể hiện một môi trường kinh doanh dường như cổ xúy cho việc đua nhau luồng lách, theo đuổi lòng tham, muốn kiếm nhiều tiền nhưng không theo con đường tạo ra giá trị cho xã hội. Như vậy thì, trong môi trường dung túng cho chụp giật, đầu cơ, trọng tiền hơn giá trị làm ra cho xã hội, thì sẽ không tạo ra được động lực cho làm ăn chân chính.

Làm đúng không dễ. Theo ông, để có được một tầng lớp doanh nhân chính trực, một đội ngũ doanh nghiệp chân chính, điều gì cần phải thay đổi và cái gì cần được hành động cụ thể để thực trạng "treo đầu dê bán thịt chó" ? 

Xã hội nào doanh nhân đó. Mầm mống của đội ngũ doanh nhân tương lai bắt nguồn xã hội trọng tiền, nhiều người trong xã hội chỉ biết tôn vinh đồng tiền mà ít quan tâm đến việc kiếm tiền sẽ đem lại lợi ích hay gây nguy hại đến xã hội, thường tồn tại trong một xã hội với nhiều quan chức tham nhũng, hối lộ.

Việc kiếm tiền bằng nhiều thủ thuật, thủ đoạn mà ít quan tâm đến việc tạo ra lợi ích cho xã hội vô tình con cái trong gia đình sẽ bị cuốn vào lối sống và làm việc với nhiều thủ đoạn, miễn kiếm được tiền, bất chấp việc đó có xâm hại, vi phạm đạo đức xã hội hay không.  Đây cũng sẽ là “cái nôi” sinh ra lớp doanh nhân chụp giật, kiếm tiền bằng các thủ đoạn gây hại cho xã hội.

Như vậy, muốn có đội ngũ doanh nhân chính trực, ngoài việc phải tạo ra môi trường thúc đẩy mọi người thượng tôn pháp luật, thì việc nuôi dạy con cái của bậc làm cha mẹ cũng cần được tích cực hơn. Mọi người phải làm giàu bằng việc đem lại lợi ích cho người khác và xã hội. Hành vi đó sẽ tự khắc gieo cho con cái tư tưởng làm giàu chân chính.